Berberin Nedir?

1. Berberin Nedir?

Berberin takviyesi, çeşitli bitkilerden elde edilen bir izokinolin alkaloid olan berberinin diyet takviyesi olarak kullanılması anlamına gelir. Berberin, özellikle glikoz ve lipid metabolizmasını iyileştirme, anti-inflamatuar, antioksidan ve antimikrobiyal etkileri ile bilinir. Bu nedenle, diyabet, kolesterol dengesizliği, obezite ve kalp ile ilişkili hastalıklar gibi metabolik bozuklukların yönetiminde potansiyel bir tedavi olarak kullanılmaktadır.

Berberin, AMPK kısaltması ile bahsedilen metabolik yolağı aktive ederek glikoz ve lipid metabolizmasını düzenler, bu da tip 2 diyabetin yönetiminde faydalı olabilir. Ayrıca, berberinin bağırsak mikrobiyotasını modüle ederek metabolik etkilerini artırdığı düşünülmektedir.

2. Berberin Takviyesi Ne İşe Yarar?

Berberin, çeşitli bitkilerden elde edilen bir alkaloiddir ve geniş bir farmakolojik etki yelpazesine sahiptir. Berberin takviyesi, özellikle metabolik sendrom, tip 2 diyabet, yüksek kolesterol ve yüksek tansiyon gibi kardiyometabolik hastalıkların yönetiminde kullanılır.

Metabolik Etkiler:

Berberin, AMPK yolunu çalıştırarak glukoz ve lipid metabolizmasını düzenler, bu da tip 2 diyabetin yönetiminde faydalıdır.

İnsülin direncini azaltır, şekerin parçalanmasını uyarır ve şeker üretimini inhibe eder.

Yüksek kolesterol tedavisinde, kötü kolesterol (LDL) ve trigliserid seviyelerini düşürürken iyi kolesterol (HDL) seviyelerini artırır.

Anti-inflamatuar ve Antioksidan Etkiler:

Berberin, iltihap önleyici ve antioksidan özelliklere sahiptir, bu da kalp hastalıkları ve beyin hastalıkları gibi çeşitli durumlarda faydalı olabilir.

Antikanser Etkiler:

Berberin’in kanser hücrelerinin büyümesini engelleyebileceği, kanserli hücre ölümünü tetikleyerek ve hücre döngüsünü durdurarak sağlayabileceği vurgulanmaktadır.

3. Berberin Takviyesi Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Berberin takviyesi alırken dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar bulunmaktadır:

• Biyoyararlanım ve Metabolizma: Berberinin biyoyararlanımı oldukça düşüktür (yüzde 1’den az) ve karaciğerde metabolize edilir. Bu nedenle, berberin takviyesinin etkinliği üretim teknolojisi ve formülasyonu gibi özelliklere göre geniş yelpazede değişiklik gösterebilir. Bu tür takviye ürünlerini sağlık uzmanı önerisiyle kullanmak böyle durumlarda daha ön plana çıkmaktadır.
• İlaç Etkileşimleri: Berberin, sitokrom enzim ailesinin çeşitli izoformlarını baskılayıcı etki edebilir, özellikle 2 adet sitokrom enzimi izoformu üzerinde belirgin baskılayıcı etki oluşturmaktadır. Bu durum, berberinin diğer ilaçlarla birlikte kullanıldığında önemli ilaç etkileşimlerine yol açabilir. Örneğin, berberin ile birlikte metformin, siklosporin A veya digoksin kullanımı, bu ilaçların plazma seviyelerini artırabilir ve yan etki riskini yükseltebilir.
• Yan Etkiler: Berberin kullanımında en sık görülen yan etkiler gastrointestinal semptomlardır, örneğin kabızlık ve ishal. Ayrıca, berberin yüksek dozlarda nörotoksisiteye neden olabilir ve mitokondriyal fonksiyonları bozabilir.
• Kardiyotoksisite: Berberin, makrolid antibiyotikler veya statinler gibi ilaçlarla birlikte kullanıldığında kardiyotoksisite riskini artırabilir. Bu kombinasyonlar kalpte ritm bozukluğu gibi sorunların riskini arttırabilir.
• Dozaj: Yüksek dozlarda uzun süreli kullanımın güvenliği tam olarak belirlenmemiştir. Belirtilen dozları aşmamak bu yeni nesil sayılabilecek destek ürünü için hassas bir önlem olarak görülmelidir.
• Özel Durumlar: Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz denilen enzime genetik olarak sahip olmayan hastalarda berberin kullanımı, sarılık riskini artırabilir. Ayrıca, berberin, merkezi sinir sistemi üzerinde birikme eğiliminde olduğundan, nörodejeneratif hastalığı olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.

Sonuç olarak, berberin takviyesi alırken ilaç etkileşimleri, yan etkiler ve dozaj konularına dikkat edilmelidir. Özellikle diğer ilaçlarla birlikte kullanıldığında, potansiyel etkileşimler ve yan etkiler göz önünde bulundurulmalıdır.

4. Berberin Takviyeleri ile İlgili Sağlık İstatistikleri Nelerdir:

Berberin kullanımına ilişkin bazı önemli istatistikler şunlardır:

Tip 2 Diyabet:
Berberinin etkilerini inceleyen ve 46 çalışmayı bir araya getiren bir sistematik incelemede bu bitkisel bileşenin açlık glukozunu 0.86 mmol/L, HbA1c’yi 0.73% ve 2 saatlik tokluk glukozunu 1.26 mmol/L miktarında düşürebildiği gözlenmiştir.

İnsülin Direnci:
Berberin, açlık insülin seviyelerini 2.05 mU/L ve HOMA-IR seviyelerini 0.71 oranında azaltmaktadır.

Kolesterol Dengesizliği:
Berberin, LDL kolesterolü 0.46 mmol/L, toplam kolesterolü 0.48 mmol/L ve trigliseridleri 0.34 mmol/L oranında düşürmektedir. HDL kolesterolü ise 0.06 mmol/L  oranında artırmaktadır.

Güvenlik Profili:
Berberin genellikle iyi tolere edilir ve ciddi yan etkiler nadirdir. En sık bildirilen yan etkiler gastrointestinal semptomlar, özellikle kabızlık ve ishaldir.

Kaynakça:

1. Li Z, Wang Y, Xu Q, Ma J, Li X, Yan J, Tian Y, Wen Y, Chen T. Berberine and health outcomes: An umbrella review. Phytother Res. 2023 May;37(5):2051-2066. doi: 10.1002/ptr.7806. Epub 2023 Mar 31. PMID: 36999891.
2. Ju J, Li J, Lin Q, Xu H. Efficacy and safety of berberine for dyslipidaemias: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Phytomedicine. 2018 Nov 15;50:25-34. doi: 10.1016/j.phymed.2018.09.212. Epub 2018 Sep 28. PMID: 30466986.
3. Blais JE, Huang X, Zhao JV. Overall and Sex-Specific Effect of Berberine for the Treatment of Dyslipidemia in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Placebo-Controlled Trials. Drugs. 2023 Apr;83(5):403-427. doi: 10.1007/s40265-023-01841-4. Epub 2023 Mar 21. PMID: 36941490.
4. Guo J, Chen H, Zhang X, Lou W, Zhang P, Qiu Y, Zhang C, Wang Y, Liu WJ. The Effect of Berberine on Metabolic Profiles in Type 2 Diabetic Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Oxid Med Cell Longev. 2021 Dec 15;2021:2074610. doi: 10.1155/2021/2074610. PMID: 34956436; PMCID: PMC8696197.
5. Zhao JV, Huang X, Zhang J, Chan YH, Tse HF, Blais JE. Overall and Sex-Specific Effect of Berberine on Glycemic and Insulin-Related Traits: a Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. J Nutr. 2023 Oct;153(10):2939-2950. doi: 10.1016/j.tjnut.2023.08.016. Epub 2023 Aug 19. PMID: 37598753.
6. Gasmi A, Asghar F, Zafar S, Oliinyk P, Khavrona O, Lysiuk R, Peana M, Piscopo S, Antonyak H, Pen JJ, Lozynska I, Noor S, Lenchyk L, Muhammad A, Vladimirova I, Dub N, Antoniv O, Tsal O, Upyr T, Bjørklund G. Berberine: Pharmacological Features in Health, Disease and Aging. Curr Med Chem. 2024;31(10):1214-1234. doi: 10.2174/0929867330666230207112539. PMID: 36748808.
7. Habtemariam S. Berberine pharmacology and the gut microbiota: A hidden therapeutic link. Pharmacol Res. 2020 May;155:104722. doi: 10.1016/j.phrs.2020.104722. Epub 2020 Feb 24. PMID: 32105754.
8. Caliceti C, Franco P, Spinozzi S, Roda A, Cicero AF. Berberine: New Insights from Pharmacological Aspects to Clinical Evidences in the Management of Metabolic Disorders. Curr Med Chem. 2016;23(14):1460-76. doi: 10.2174/0929867323666160411143314. PMID: 27063256.
9. Behl T, Singh S, Sharma N, Zahoor I, Albarrati A, Albratty M, Meraya AM, Najmi A, Bungau S. Expatiating the Pharmacological and Nanotechnological Aspects of the Alkaloidal Drug Berberine: Current and Future Trends. Molecules. 2022 Jun 9;27(12):3705. doi: 10.3390/molecules27123705. PMID: 35744831; PMCID: PMC9229453.